Quantcast
Anadolu’da ‘Erken’ Hurri Kültürü – Belgesel Tarih

Anadolu’da ‘Erken’ Hurri Kültürü

Anadolu’da ‘Erken’ Hurri Kültürü

Toplam: 9,278 , Bugün: 1 Okuma

Yapılan arkeolojik kazılardan elde edilen bulgular ve çivi yazılı kaynaklar Doğu Anadolu’nun ikliminin bugünkünden çok farklı olduğunu ortaya koymuştur.

Doğu Anadolu, Urumiye Gölü ve bugünkü Kuzey Irak bölgesi ılıman bir iklime sahipti. Bölge geniş ormanlarla kaplıydı. M.Ö.6 asıra ait Asur kaynakları sazlık kadar sık ormanlardan bahsediyor. Ksenefon, “Onbinlerin Dönüşü” adlı eserinde Muş ve Bitlis civarındaki sık ormanlardan bahsediyor (Erzen: s, 8: 1992)

Doğu Anadolu’nun yüksek yaylalarında bulunan kaya resimleri alageyik, dağ keçisi gibi bugün bölgede olmayan bölgede yaşayanlarca avlandığını gösterir.

Prof.Dr. Afif Erzen “Doğu Anadolu ve Urartular” adlı kitabında;

Adıyaman – Malatya, Kars Bölgesi, Van Bölgesi ve Hakkari bölgesinde onbin yıla tarihlenen çok sayıda kaya resmi bulunduğunu yazmaktadır.

Bu resimlerde dikkat çeken bir husus geyik üzerinde resmedilen ve üreme organları abartılmış ana tanrıça figürleri sıklıkla görülmektedir. Bölgedeki çok sayıdaki höyük yoğun bir yerleşimi olduğunu göstermektedir.

Erzurum’daki “Cunni” mağarasındaki resim ve damgalarla Anadolu’nun batısındaki bulunan Kütahya yakınlarındaki Aizanoi tapınağının duvarlarındaki büyük taş blokları üzerindeki hayvan resimleriyle olan benzerlikleri (Erzen: 14, 1992) kültürel birliği gösteren bir örnek olabilir.

Kuzey Kafkasya’dan, Batıda Malatya – Elazığ bölgesine, Güneyde Kuzey Suriye ve Doğuda Urmiye gölüne kadar uzanan bölgede M.Ö. 4 binden itibaren kuvvetli bir kültür birliği ortaya çıkmıştır (Erzen: 15, 1992). Bu kültüre Erken Hurri Kültürü adı verilmiştir.

Bu bölgede bulunan Keramik çeşitleri, formların süslemeleri büyük benzerlik gösterir. Bu ortak kültürün diğer bir ortak özelliği mimari yapılardır. Trans Kafkasya ve bölgede yuvarlak planlı yapı tiplerini görüyoruz. Ortada merkezi direk olan 4 – 13 metre çapındaki tek kapılı ve arı kovanını andıran bu yapıların duvarları kerpiçten yapılmıştır. (Erzen: 17, 1992)

Bölgeye M.Ö.3000 yıllarında Hurri menşeili kavimler göç etmiştir. Bu kavimler Kafkasya’dan Suriye’ye kadar uzanan bölgeye hakim oldular. Bölgede M.Ö.2000 yıllarında yaşanan kuraklık bölgeden göçe sebebiyet vermiştir.

Hurri kökenli kavimler anadolu içlerine, Çukurova ve Suriye’ye yayılmışlardır. Kuzey Irak’a kadar uzanan bölgede M.Ö. 1550 yıllarda Hurri Mitanni Devleti kurulmuştur. Bu devletin başkenti Resulayn yakınlarındaydı.

Bu dönemde Anadolu’nun iç kesimlerine Hititler hakim olmuştur.

Hititler, Hurri kültürünün etkisi altında kalmışlardır. Hitit – Hurri çatışması sonunda önce Mittani, sonra Hitit devletleri çökmüştür. Bölgede Asurlular ve Urartular ortaya çıkmıştır.

Urartular, bölgedeki Hurrilerin oluşturduğu bir topluluktur. Afif Erzen bu dil için, “Urartu dili, ne Sami, ne de İndo – Avrupai bir dil olmayıp, Asianique bir dil olan Hurri dil ile morfoloji, fonoloji, sentax ve vokabuler açısından bir akrabalık ilişkisinin varlığı bir çok araştırıcı tarafından meydana çıkarılmıştır. (Erzen: 15, 1992)

Ekrem Hayri PEKER

Kimya mühendisi, araştırmacı, yazar. Bursa Mustafakemalpaşa’da (1954) doğdu. Anadolu Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümü mezunu. TUBİTAK veri tabanına kayıtlı “Teknoloji tabanlı Başlangıç Firmalarına Özel İş Geliştirme” mentörü, C Grubu iş Güvenliği uzmanı olarak Nano kimyasalların tekstil materyallerine uygulamalar konusunda üniversitelerde konferanslar verdi. Yayınlanmış kitaplarından bazıları: "Kuşçubaşı Hacı Sami Bey", "Özbek Mektupları", "Yeşim Taşı - Ön Türkler ve Türk Tarihinden Kesitler", "Kafkasya'dan Anadolu'ya - Zekeriya Efendi". Belgeseltarih.com kurucu ortağı ve yazarıdır. E-Posta: [email protected]

YAZAR HAKKINDA

Ekrem Hayri PEKER Ekrem Hayri PEKER Kimya mühendisi, araştırmacı, yazar. Bursa Mustafakemalpaşa’da (1954) doğdu. Anadolu Üniversitesi Kimya Mühendisliği bölümü mezunu. TUBİTAK veri tabanına kayıtlı “Teknoloji tabanlı Başlangıç Firmalarına Özel İş Geliştirme” mentörü, C Grubu iş Güvenliği uzmanı olarak Nano kimyasalların tekstil materyallerine uygulamalar konusunda üniversitelerde konferanslar verdi. Yayınlanmış kitaplarından bazıları: "Kuşçubaşı Hacı Sami Bey", "Özbek Mektupları", "Yeşim Taşı - Ön Türkler ve Türk Tarihinden Kesitler", "Kafkasya'dan Anadolu'ya - Zekeriya Efendi". Belgeseltarih.com kurucu ortağı ve yazarıdır. E-Posta: [email protected]

FACEBOOK - YORUM YAZ

Sosyal Medyada Paylaşın:
  • YENİ
Malt, Bira ve Anadolu’da İçki

Malt, Bira ve Anadolu’da İçki

Özdenbekir KARAKAŞ, 11 Mart 2023
Özlemle Andığımız Aşık Davut Sularî İle Son Sohbet

Özlemle Andığımız Aşık Davut Sularî İle Son Sohbet

Yrd. Doç. Dr. Mehmet YARDIMCI, 3 Mart 2023
Gazi’nin Stadyumu

Gazi’nin Stadyumu

Haber Merkezi, 2 Mart 2023
Ben Şeyh Bedreddin

Ben Şeyh Bedreddin

Haber Merkezi, 2 Mart 2023
Altı Bardakta Dünya Tarihi

Altı Bardakta Dünya Tarihi

Haber Merkezi, 2 Mart 2023
Anadolu ve Türkler

Anadolu ve Türkler

Tahsin ŞİMŞEK, 26 Şubat 2023
Köy Enstitülü Bir Öğretmenin Ansiklopedik Defteri

Köy Enstitülü Bir Öğretmenin Ansiklopedik Defteri

Dr. Halil ATILGAN, 25 Şubat 2023
Geleneksel Kültürümüzde Kahve ve Zile’de Kahve Kültürü

Geleneksel Kültürümüzde Kahve ve Zile’de Kahve Kültürü

Yrd. Doç. Dr. Mehmet YARDIMCI, 25 Şubat 2023
Sabunun 6 Bin Yılllık Tarihi

Sabunun 6 Bin Yılllık Tarihi

Haber Merkezi, 25 Şubat 2023
Demokrasiye Geçişin İlk Seçimi: 1946

Demokrasiye Geçişin İlk Seçimi: 1946

Özdenbekir KARAKAŞ, 22 Şubat 2023
20 Mayıs ve 29 Mayıs 526 – Büyük Antakya Depremleri

20 Mayıs ve 29 Mayıs 526 – Büyük Antakya Depremleri

Özdenbekir KARAKAŞ, 22 Şubat 2023
Bursa’da Nostaljik Bir Gezinti

Bursa’da Nostaljik Bir Gezinti

Haber Merkezi, 20 Şubat 2023
Bir Dönemin Efsanesi: Alasya Oyuncakları

Bir Dönemin Efsanesi: Alasya Oyuncakları

Haber Merkezi, 4 Şubat 2023
İzmir İktisat Kongresi 100 Yaşında

İzmir İktisat Kongresi 100 Yaşında

Nevin BALTA, 1 Şubat 2023
Bursa’da Gelin Alayı

Bursa’da Gelin Alayı

Haber Merkezi, 23 Ocak 2023