Quantcast
İdama Mahkûm edilen Gedikler Köyü’nden Deli Mehmet – Belgesel Tarih

Ömer Faruk DİNÇEL
Ömer Faruk  DİNÇEL
İdama Mahkûm edilen Gedikler Köyü’nden Deli Mehmet
  • 26 Haziran 2020 Cuma
  • +
  • -
  • Ömer Faruk DİNÇEL /

Loading

Osmanlı Arşivinde bulduğumuz iki vesika, Osmanlı döneminde Adranos kazası’na günümüzde ise Büyükorhan ilçesine bağlı Gedikler Köyü’nde yaşanan bir cinayetten ve katilin idama mahkum olmasından bahseder.

Vesikaları çözüp yazıya geçirdiğimiz süreçte İstanbul Üniversitesinin yayımlamış olduğu II.Abdülhamid Han fotoğrafları arasında bir fotoğrafa rastladım. Fotoğrafın altında “Adranos karyeli Ömer’in katili olub idam cezasıyla mahkum, karye-i mezkûreli Deli Mehmed bin Hüseyin” yazıyordu. Her ne kadar fotoğraf altında Gedikler köyü yazmayıp Adranos karyeli şeklinde yazsa da bu fotoğraftaki şahıs, benim hazırlamış olduğum yazıda adı geçen ve cinayeti işleyip idama mahkum olmuş Gedikler köyü’nden Deli Mehmet’ti. Böylece yazının vesika görseli yanında fotoğraf görseli de ortaya çıkmış oldu.

Adranos karyeli Ömer’in katili olub idam cezasıyla mahkum, karye-i mezkûreli Deli Mehmed bin Hüseyin.

II.Abdülhamid’in fotoğraf albümünde yer alan bu siyah-beyaz fotoğrafın kaydında çekim tarihi bulunmuyor. Tahminen Deli Mehmet’in idama mahkum olduğu 1875 yılında çekilen bu fotoğraf, Osmanlı döneminde genel anlamda Orhaneli, Harmancık, Keles, Büyükorhan ve çevresini kapsayan Adranos Kazası’nı (Dağ yöresini) ilgilendiren ve Dağ yöresiyle ilgili şu ana kadar tespit ettiğimiz en eski fotoğraftır.

Osmanlı Arşivinde bulunan vesikalara göre hadise, 1873 yılında Adranos Kazası’nın Gedikler köyü’nde yaşanmıştır.

Vesikalara göre; Topaloğlu Deli Mehmet, aynı köyden Kara Hüseyin oğlu Ömer’in sığır damını açıp içine soktuğu hayvanlarına damdaki arpa ve samanı yedirmiştir. Bu durum üzerine Ömer’in eşi Şerife Zeynep, köy muhtarına şikayette bulunmuş ve ardından Deli Mehmet hapsedilmiştir. Aradan geçen zaman içinde Deli Mehmet, intikam almak için fırsat kollamaya başlamıştır.

Hicri 15 Şaban 1290- Miladi 8 Ekim 1873 tarihinde Salı günü saat sekiz sularında Ömer, eşiyle beraber köye yarım saat mesafedeki bağından evine gelirken, “Dolayı Tarlası” adı verilen yere geldiklerinde önlerine hasmı Deli Mehmet çıkmıştır. Deli Mehmet, çalı arasından ansızın çıkarak Ömer’e tüfekle ateş etmiş fakat isabet ettirememiş, ardından hücum edip tabancasını çekerek ateş etmiş ve Ömer’i sol memesi altından vurarak öldürmüştür. Yakalanan Deli Mehmet, suçunu inkar etmişse de köyden Eminoğlu Ali, Zeynepoğlu Mehmet, Mahmut, Mehmet ve Hasan oğlu İbrahim, onun suçlu ve katil olduğuna şahitlik ederek şikayetçi olmuşlardır. Mahkeme olunmuş, maktul Ömer’in eşi Şerife Zeynep, affa ve sulha yanaşmamıştır. İki yıl süren mahkeme sonrasında taammüden adam öldüren ve katil olan Deli Mehmet, kısas cezası uygulanarak idama mahkûm edilmiştir.

  • Ömer Faruk Dinçel

Kaynakça:

  • Osmanlı Arşivi. İ.DA. 16-661. Hicri 4 Rebiülahir 1292-Miladi 10 Mayıs 1875
  • Osmanlı Arşivi. İ.DA. 16-661. Hicri 20 Rebiülahir 1292-Miladi 26 Mayıs 1875
  • http://katalog.istanbul.edu.tr

Ömer Faruk DİNÇEL

Ömer Faruk DİNÇEL Bursa’nın Harmancık İlçesi’nin Karaca Mahallesinden olan Ömer Faruk Dinçel; 1971 yılında Bursa’nın Mustafakemalpaşa İlçesinde doğdu. Tavşanlı ve Orhaneli’de Tarih Öğretmeni olarak görev yaptı. 2015 yılında Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Bilim Dalında Yüksek Lisansını tamamladı. Bursa’da Tarih Öğretmeni olarak görev yapmakta olan yazarın bugüne kadar çeşitli dergi ve gazetelerde yayımlanmış araştırma yazıları ile 22 adet basılmış kitabı bulunmaktadır. E-posta: [email protected]

FACEBOOK - YORUM YAZ

Sosyal Medyada Paylaşın:
Etiketler:
Ömer Faruk Dinçel
  • YENİ
Bir Mektup.. Bir Tehdit… Bir İsyan…

Bir Mektup.. Bir Tehdit… Bir İsyan…

Haber Merkezi, 13 Mart 2024
Kalfatlı – Kalafatlı ve Kültürel Kimliği

Kalfatlı – Kalafatlı ve Kültürel Kimliği

Dr. Yaşar KALAFAT, 11 Mart 2024
İnegöl’de Bir Yıldız Söndü

İnegöl’de Bir Yıldız Söndü

Haber Merkezi, 11 Mart 2024
Osman, Atman, Tuman ve Vakanüvislik

Osman, Atman, Tuman ve Vakanüvislik

Ekrem Hayri PEKER, 18 Şubat 2024
Muğla Kalafatları ve Halk İnançları

Muğla Kalafatları ve Halk İnançları

Dr. Yaşar KALAFAT, 11 Şubat 2024
100 Yıllık Bir Lezzet: Hacıbaba Köfte

100 Yıllık Bir Lezzet: Hacıbaba Köfte

Ekrem Hayri PEKER, 11 Şubat 2024