Abhazya Cumhuriyeti’nin davetlisi olarak ve Türkiye de kurulu bulunan Abhaz Dernekleri Federasyonu’nun organizasyonu ile 08-13 Mayıs tarihleri arasında Abhazya Cumhuriyeti’nde gerçekleştirilen ziyarete katılan Türk gazetecilere açıklamalarda bulunan Abhazya Başbakanı Leonid Lakerbaya, “Türkiye’den anlayış bekliyoruz. Tüm problemlere rağmen birbirimize çok yakınız. Türkiye’de çok sayıda Abhaz diasporası var. Birbirimizi anlamaya başlarsak, diğer ülkelerin çıkarlarına bakmayarak, Abhazya ve Türkiye halklarının çıkarlarına bakarsak, tabii bu süreç çok zaman alacaktır, zaman gerekiyor” dedi.
Abhazya’da bulunan Türk gazetecileri makamında kabul eden Lakerbaya, Türkiye-Abhazya ilişkilerini değerlendirdi. Başbakan Lakerbaya, ülkesinin Türkiye’den beklentilerinin sorulması üzerine şunları söyledi:
“Türkiye’den anlayış bekliyoruz. Tüm problemlere rağmen birbirimize çok yakınız. Türkiye’de çok sayıda Abhaz diasporası var. Birbirimizi anlamaya başlarsak, diğer ülkelerin çıkarlarına bakmayarak, Abhazya ve Türkiye halklarının çıkarlarına bakarsak, tabii bu süreç çok zaman alacaktır, zaman gerekiyor. Kolay çözülebilecek bir olay değildir. Buraya Türkiye’den gazetecilerin gelişi bile küçük bir adım olarak görülebilir.”
Abhaz Başbakan Lakerbaya, Türkiye’nin, Abhazya politikasına değinirken de, Abhazya’yı tanıyan ülkeler arasında Türkiye’nin yer almadığını hatırlatarak şunları söyledi:
“Türk dış politikasına Abhazya açısından bakacak olursak Türkiye, NATO üyesidir. Burada normalde soru biter. Türkiye, NATO’dan bağımsız olsaydı bu problemler başka türlü çözülebilirdi. Tabii ki iki ülke insanlarının ilişkilerini düşünmeliyiz. İnsanların ilişkisi varsa deniz ulaşımı sorununu çözmeliyiz. Siyaset siyasettir ama insanların görüşmesi gerekiyor. İleride ümit ediyorum bunlar olur.”
Lakerbaya, 1992-1993 yıllarında yaşanan Abhazya-Gürcistan Savaşı’nda, ekonomilerinin 15 milyar dolar zarar gördüğünü dile getirdi. Bir gazetecinin, Türkiye ile Abhazya arasında direkt uçuş bekleyip beklemediği yolundaki sorusu üzerine, Rusya tarafından Abhazya’yı blokaj içine aldıklarında, savaştan sonra ambargo konulduğu zaman Türkiye ile Abhazya arasında ulaşım olduğunu kaydeden Lakerbaya şunları anlattı:
“Türkiye-Abhazya arasında direkt deniz ulaşımı vardı ama Rusya, Abhazya’yı tanıdıktan sonra maalesef her şey kapandı. Resmi olarak kapalı ama Abhazya’nın dış ticaretinin yüzde 18’i Türkiye ile. Şunu kesinlikle biliyorum ki Gürcistan’dan böyle bir siyaset uygulanmasaydı bu rakamlar daha büyük olurdu. Maalesef Türkiye’den buraya gelen gemiler ve teknelere Gürcistan tarafından el konuluyor. Süreci tabii ki zorlaştırıyor ama süreç yine de devam ediyor. Türkiye’den mesela petrol, çimento, farklı inşaat malzemeleri getiriyoruz. Abhazya’dan Türkiye’ye balık unu ve yağı, kömür gönderiyoruz ama tüm problemleri bir yana koyarsak Türkiye ile aramızda ticaret var ve bu bize umut veriyor.”
Dönemin SSCB Başkanı Mihail Gorbaçov’un olumlu yaklaşımı sayesinde diaspora Abhazları ile daha fazla görüşmeye başladıklarını anlatan Lakerbaya, bu ilişkileri kimsenin koparamayacağını vurguladı. Türkiye ile ticari ilişkilerine bu diasporanın yardımcı olduğunu aktaran Lakerbaya, “Umuyorum ki olaylar daha güzelleşecek ve daha iyi olacak” değerlendirmesinde bulundu.
GERİ DÖNÜŞ ÇALIŞMALARI
Lakerbaya, gazetecilerin sorusu üzerine Abhazya Geri Dönüş Devlet Komitesinin, diaspora Abhazlarının ana vatana dönmesi konusundaki teşvik edici politikalarını da değerlendirdi:
“Bugüne kadar 3 bin kişi ana vatana döndü. Demografya problemlerini çözebilmek amacıyla bu komite bugün de çalışmalarını sürdürüyor. Suriye’deki problem ve kriz nedeniyle bir anda 500-600 kişi ana vatana döndü. Komite, bu konuda işini yapabildi. Tabii ki demografya işini, geri dönüşle ilgili tüm problemleri tamamen çözebilmek için ülke çok zengin olmalı.İnşallah zamanla bu problemleri de çözebileceğiz.”
Abhazya’yı halen, Rusya, Güney Osetya, Transnistria, Nikaragua, Venezuela, Nauru, Vanuatu ve Tuvalu tanıyor. Abhazya’yı tanıyan ülkeler arasında Türkiye’nin olmaması, bu küçük ülkede üzüntü kaynağı. (Bitti)